HİZANİZADE KEMAL FEVZİ

“HİZANİZADE Kemal Fevzi'nin hayatını araştırırken gördüğüm değişimler
dikkate değerdi doğrusu. Değerli yazar Malmisanij uzun ve kapsamlı
çalışmalarıyla ortaya çıkardığı  hayat hikayesinde Kemal Fevzi'nin
fırtınalı hayatında geçirdiği değişimleri ilk gençlik çağı, olgunluk
çağı şiirleriyle ortaya koymaya çalışmış. Kemal Fevzi on üç yaşında
girdiği Pangaltı Mekteb-i Harbiye'de gördüğü eğitimin etkisiyle
Turancı düşünceleri savunan şiirler yazarken, Osmanlı tarihinin en
kanlı ve trajik savaşlarından birisi olan Balkan Savaşları'na
katılıp bir bacağını Savaş meydanında bıraktıktan sonra
düşüncelerinde keskin dönüşler yapar.

Hizanizade Kemal Fevzi olarak da tanınan Bitlisli Kemal Fevzi, aslen
Bitlis'in Hizan ilçesindendir.1891 yılında doğmuştur. Babası Reşit
Bey Osmanlı döneminde uzun yıllar savcılık yapmıştır. On üç yaşına
kadar Bitlis'te ailesiyle yaşayan Kemal Fevzi 1904 yılında İstanbul'a
giderek Pangaltı'daki Mekteb-i Harbiye'ye yazılır. 1912 yılında
Balkan Savaşı'nın çıkmasıyla birlikte genç bir teğmen olarak savaşa
katılan Kemal Fevzi, Yanya cephesinde bir şarapnel parçasıyla
ayağından yaralanınca, genç yaşında malulen emekliye ayrılmak
zorunda kalır. Genç yaşında aldığı İttihatçı eğitimin etkisiyle
Turancı düşünceler benimseyen Kemal Fevzi'nin yaşamında bu savaş
tecrübesinden sonra büyük bir değişim gözlenir. Savaşın ardından
İstanbul’a dönen Kemal Fevzi Kürt dernek ve cemiyetleri ile daha
yakın ilişki kurmaya başlar. Bu tarihlerde merkezi İstanbul’da
bulunan Kürdistan Muhibban Cemiyeti'ne ve Hevî  Derneği'nin bir
dönem yöneticiliğini de yapan Kemal Fevzi o sırada dönemin yayın
organları Jîn, Kürdistan ve Hevî dergilerinde yazılar yazar.
Abdullah Cevdet Bey ile Hevî ve Jîn'in Türkçe sayfalarını hazırlar.
Birinci Dünya Savaşı ve mütareke yıllarında İstanbul’da Kürt ulusal
örgütlenme çalışmalarının hızlanmasıyla Kemal Fevzi de Kürdistan
Teali Cemiyeti içerisinde çalışma yürütür bir yandan da yazılarına
devam eder.
Kürdistan Teali Cemiyeti'nin bölünmesinin ardından
İngilizlerin "Aydınlar Grubu" ismini verdiği grupla birlikte hareket
eden Kemal Fevzi, Kürt Teşkilat-ı İçtimaiye Cemiyeti'nin kurucuları
arasında yer alır. Kemal Fevzi'nin aynı zamanda Cibranlı Halit
Bey'in kurucusu olduğu Azadi örgütünde de yer aldığı biliniyor.
İstiklal Harbi ve ardından kurulan Cumhuriyet döneminde 150'likler
listesinde ismi geçen Kemal Fevzi Irak'a giderek Şêx Mahmudê
Berzencî ile birlikte çalışma yürütür. Ünlü Kürt İsyancı Axaye Simko
ile de sıkı ilişkiler geliştiren Kemal Fevzi burada İngilizler
tarafından yakalanarak uzun süre tutuklu kalır. Kemal Fevzi, yoğun
işkence ve baskıların ardından İstanbul’a kaçar. İstanbul’dan
Avrupa'ya geçmek isterken yakalanır.
Şeyh Sait İsyanı nedeniyle Kemal Fevzi aralarında Mahmut Tevfik ve
Seyyid  Abdülkadir'in de bulunduğu altı arkadaşıyla birlikte idama
mahkum edilir. Kemal Fevzi ve arkadaşları 24 Mayıs 1925 günü sabah
saat 04:53'te Diyarbakır Ulu Camii önünde idam edilir.
Kemal Fevzi'nin üçü yayınlanmış, ikisi yayınlanmamış toplam 5 kitabı
bulunuyor: Ordudan Bir Ses, Elem Çiçekleri, Kahraman Orduya Armağan;
Ölmeyen Sevgi ve Kanlı Yurt (Şiir Kitapları: “